Historia SP Burzenin

Początki szkolnictwa w Burzeninie

 

Pierwsze wzmianki o szkole w Burzeninie pochodzą z początku XVI w. Kolejne wiadomości o istnieniu placówki pojawiają się dopiero w drugiej poł. XVII w. Pochodzące z lat 1779 - 1791 akta wizytacji parafii w woj. sieradzkim wspominają o szkole w miasteczku. Uczono w niej jedynie czytania, pisania, rachunków, katechizmu i wdrażania uczniów do posług kościelnych. Do szkoły uczęszczały głównie dzieci z Burzenina. Nauka odbywała się w miesiącach zimowych.

W dniu 25 czerwca 1791 r. Baltazar Pstrokoński, kanonik metropolitalny gnieźnieński przeznaczył 10 000 zł na urządzenie nowej szkoły. Suma ta została ulokowana na Wielkiej Wsi. Opłaty na szkołę miały się rozpocząć od św. Jana 1792 r. z prowizji po 5 zł. od 100. Proboszcz burzeniński został zobowiązany do postawienia szkoły, co też niebawem nastąpiło. Był to budynek drewniany, który przetrwał do 1941 r. Do szkoły „Pstrokońskiego” uczęszczało początkowo 30 uczniów.

Oświata w XIX wieku

Tuż po wkroczeniu do miasteczka Prusaków (II rozbiór Polski) szkoła została zamknięta, gdyż jak pisano wówczas nie odpowiadała wymogom szkolnictwa zaborcy. Zajęcia wznowiono dopiero w 1807 r. Dwa lata później wymieniony zostaje w księdze metrykalnej nauczyciel z Burzenina Józef Bohakowski. W 1813 roku w Burzeninie zamieszkuje Antoni Krayczewicz, który obejmuje stanowisko pisarza i prowadzi księgi metrykalne. Wtedy też prawdopodobnie zostaje nauczycielem w miejscowej szkole. Placówka ówczesna musiała charakteryzować się dość wysokim poziomem nauczania skoro w 1816 r. na łamach „Gazety Warszawskiej” ukazał się artykuł następującej treści (pisownia oryginalna): „Z Bużenina 28 Marca. Dziś odbył się tu popis publiczny Szkoły Bużenińskiey z 20 uczniów złożoney, w obecności Eforów, W. JX. Franciszka Poray Koźmińskiego, zastępuiącego mieysce Dziedzica, Felixa Szydłowskiego, i Burmistrza mieyscowego Piotra Sakowicza, którzy to ucznie tyle Eforów wzmiankowanych z postępku swego w nauce w zadumienie wprawili, a nayszczególniey w pisowni Walenty Techowicz maiący lat 12, i Jan Sakowicz 10cioletni, tudzież w Niemieckim ięzyku i arytmetyce, iż ciż Eforowie oddaią winną pochwałę tymże uczniom za pilność w nauce, i Dyrektorowi ich JP. Antoniemu Kraycewiczowi za gorliwość i sposób uczenia ich. X. Fr. Poray Koźmiński P. Bużenińskimp.”

W 1820 roku stanowisko urzędnika Stanu Cywilnego obejmuje Szymon Lewandowicz, który już trzy lata później w akcie urodzenia córki Nepomuceny Teodozji zostaje wymieniony jako profesor szkoły powszechnej. Mieszkał on w Burzeninie z pewnością w latach 1820 - 1829, co potwierdzają wpisy w księgach metrykalnych.

W latach 1858 - 1868 nauczycielem szkoły elementarnej w Burzeninie był Józef Drzewiecki. Mieszkał on razem z rodziną w majątku Kobierzyckich w Majaczewicach. Prawdopodobnie oprócz pracy zawodowej swój czas poświęcał również nauczaniu dzieci szlacheckich.

Po roku 1864, kiedy to na mocy ukazu carskiego Burzeninowi odebrano prawa miejskie i wcielono osadę w obręb gminy Majaczewice szkoła zaczęła podupadać. Być może przyczynił się również do tego sposób dysponowania sumą pozostawioną przez Baltazara Pstrokońskiego na utrzymanie szkoły.

W 1888 r. na łamach „Gazety Świątecznej” nr 417 możemy przeczytać korespondencję Wojciecha Trębacza (pisownia oryginalna): „(...) Pstrokoński, zostawił ośmnaście tysięcy złotych ówczesnych, jako stały fundusz na utrzymanie nauczyciela. Fundusz ten zapisany był najprzód na dobrach Wielkiej Wsi potém go ztamtąd odebrano i oddano do Burzenina na ręce proboszcza; proboszcz jednak, nie chcąc trzymać u siebie tych pieniędzy, złożył je w Banku i do dnia dzisiejszego każdy nauczyciel, który przyjdzie na posadę do tutejszej szkoły, odbiera należny procent, a resztę do jego pensji dokłada parafja. Niedobrze tylko, że nasi mieszczanie nie chcą pobudować szkoły, chociaż fundusz by na to wystarczył; są też dwa place miejskie, więc na którymkolwiek z nich możnaby szkołę postawić. Ale oni wolą marnować pienią-dze, aniżeli użyć ich na dobro swojich dzieci. Przez to też każdy nauczyciel, co nastanie do Burzenina, to musi najmować stancję dla siebie i dla dzieci.”

Na przełomie wieków w burzenińskiej szkole pracuje nauczyciel wymieniony jako J. Domagała.

Dwudziestolecie międzywojenne

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r., kiedy to naród ruszył do odbudowy państwa w Burzeninie uruchomiono 7- klasową szkołę powszechną. Mieściła się ona w drewnianym budynku wystawionym z funduszy B. Pstrokońskiego. Podjęto również uchwałę o tworzeniu szkół elementarnych w okolicznych wsiach. Takie placówki zaczęły funkcjonować m.in. w Nieczuju, Gronowie, Marianowie i innych osadach gminy. Były to szkoły czteroklasowe tzw. elementarne.

Ze względu na zły stan techniczny burzenińskiej podstawówki postanowiono wybudować nową siedzibę. W 1933 r. ukończona została budowa obiektu o wartości 19 480 zł. Był to budynek murowany, ogrzewany piecami kaflowymi. Pierwszym jej kierownikiem został Mikołaj Plewiński (do 1935 r.), a potem Franciszek Góreczny.

Jak udało się ustalić na podstawie dostępnych dokumentów w latach międzywojennych w burzenińskiej szkole pracowali m.in. ks. Bolesław Kręcicki, Feliks Stanisławski, Stefan Bladowski, Czesław Dybka, Irena Chomiczówna, Józefa Groszewska, Lucyna Dybka, ks. Józef Panek, Jan Jaśkiewicz, Maria Jaśkiewicz, Antoni Dubiszewski, Emilia Jadczakowa, p. Kołacki, p. Musialska, p. Sojowa, p. Borosiówna, Rozalia Balcerowska.

Nauczyciele szkoły w Burzeninie brali czynny udział w życiu społecznym. W roku 1926, jak donosi „Ziemia Sieradzka” w Burzeninie odbyła się uroczystość ku czci ks. St. Staszica, podczas której wystąpił z prelekcją nauczyciel Jan Jaśkiewicz. Jak czytamy w w/w czasopiśmie (pisownia oryginalna): „Drugą część akademji wypełniły śpiewy wzorowo wykonane przez młodzież szkolną pod kierownictwem p. Sojowej. Na zakończenie, również dzieci szkolne, odegrały trzy komedyjki, pod kierownictwem p. Borosiówny. Rotą hymnem podniosłym zakończono Akademję”.

Podczas obchodów 10 rocznicy odzyskania niepodległości miało miejsce przemówienie miejscowego nauczyciela p. Jana Jaśkiewicza na temat: „Rys historyczny na rolę Polski w dziejach Europy, utrata niepodległości Polski, walka o wolność, jak powinniśmy się starać ażeby zdobytą wolność zachować”.

Po latach absolwent burzenińskiej szkoły Saturnin Kołodziejski tak wspominał jednego z pedagogów, Czesława Dybkę, na łamach „Echa” 1996, nr 10, s. 6: „Mieszkał we własnym drewnianym domku przy ulicy Złoczewskiej. Należał do awangardowej grupy w środowisku Burzenina. Wyróżniał się nie tylko w pracy pedagogicznej i społecznej, szczególnie uchodził w szkole za świetnego matematyka. W tradycyjnych świętach narodowych uczestniczył w mundurze oficera (...). Nie ograniczał się tylko do nauki w szkole. W swej działalności pozaszkolnej, występując w roli nauczyciela - społecznika, służył wiernie ojczyźnie i przyczynił się wydatnie do postępu społecznego, a w szczególności do rozwoju życia kulturalnego w międzywojennym Burzeninie”.

 

Lata II wojny światowej

Zmierzch rozwojowi oświaty burzenińskiej przyniósł wybuch II wojny światowej. Na terenach włączonych do Rzeszy, w tym i w Burzeninie szkołę dla dzieci polskich otwarto 15 września. Nauczycieli wezwano do objęcia dawnych stanowisk. Jednocześnie wszyscy mieli obowiązek uczęszczania na kursy języka niemieckiego. Nauka w szkołach podstawowych rozpoczęta na rozkaz władz niemieckich w połowie września 1939 r. już w grudniu została przerwana. Zapoczątkowano masowe wysiedlanie pedagogów z powiatu sieradzkiego, wśród nich dziewięcioro z Burzenina.

Nie wszyscy nauczyciele przeżyli wojnę. Zginęli m.in. w Dachau - ks. Bolesław Kręcicki i Józef Panek, w Oświęcimiu - Feliks Stanisławski i Stefan Bladowski, w Charkowie - Czesław Dybka.

Lata 1955 – 2016

W 1957 r. z inicjatywy kierownika M. Muchy zawiązał się Społeczny Komitet Budowy Szkoły. W jego skład weszli obok wspomnianego wyżej, także rodzice: Bolesław Kopański, Henryk Zalewski i Józef Stanisławski.

Dzięki pomocy Gromadzkiej Rady Narodowej w Burzeninie powiększona została działka szkolna. Wówczas to Bolesław Kopański i Feliks Kaczmarek zrzekli się prawa do działek przy ulicy Sieradzkiej. Na nich to, nieopodal kanału Bugaj oddzielającego Burzenin od Witowa i cmentarza parafialnego zbudowano nową szkołę.

W budowie gmachu uczestniczyły nie tylko państwowe firmy, ale również rodzice, przekazując na ten cel fundusze, materiały budowlane (głównie cegłę i piasek). Mieszkańcy Burzenina brali też czynny udział w pracach budowlanych.

Nowy budynek przekazano w dniu 5 lutego 1961 r. Jeszcze przed oficjalnym otwarciem szkoła została wyposażona w sprzęt. Wiosną 1961 r. z inicjatywy kierownika szkoły rodzice uporządkowali boisko szkolne. Przywieźli i rozsypali kilkadziesiąt ton piasku. Uczniowie posadzili drzewka na placu od strony cmentarza.

W 1967 r. dobudowano stołówkę, a w 1980 łącze między gmachem szkoły, a stołówką. W ten sposób uzyskano dodatkowe pomieszczenie, przeznaczone na świetlicę. Szkoła działała pełną parą. Przybywali nowi uczniowie, zmieniało się grono pedagogiczne, absolwenci wyruszali w świat. Wprowadzano zmiany programowe i organizacyjne. Działo się tak wiele, że nie sposób przedstawić wszystkich wydarzeń. Proponujemy wobec tego jedynie krótką „przechadzkę” przez lata 1967 – 2016:

• 1969 - początek funkcjonowania świetlicy szkolnej
• 1973/74 - powstanie Zbiorczej Szkoły Gminnej
• 1973 - 1990 - działalność Spółdzielni Uczniowskiej „Kubuś”
• 1974/75 - wprowadzenie dwuzmianowości nauczania w klasach I- IV
• 1974/75 - utworzenie w szkole działu księgowości
• 1976 - zakup samochód „Nysa” przeznaczonego do dowozu uczniów do szkoły
• 1990/91 - wprowadzenie lekcji religii do programu szkolnego
• 1997 - wydanie pierwszego numeru gazetki szkolnej „Świetliczek”
• 1998 - oddanie do użytku pracowni informatycznej
• 1999 - adaptacja Domu Nauczyciela na potrzeby przedszkola
• 1999/2000 - powstanie 6 - klasowej szkoły podstawowej i gimnazjum
• 2001 - powstanie sklepiku szkolnego „Harcuś”
• 2001/2002 - oddanie do użytku budynku gimnazjum
• 22.09.2001 - nadanie szkole imienia ks. kan. Baltazara Pstrokońskiego
• 2004/05 - uzyskanie przez placówkę tytułu „Szkoły z klasą”, Festiwal Nauki
• 2005/2006 - cykl koncertów „Jan Paweł II w naszych sercach”, „Perłowa łódź” (wspólnie z uczniami i nauczycielami Publicznego Gimnazjum w Burzeninie)
• 2005 - generalny remont kuchni i stołówki
• 2005 - nagranie przez członków chóru szkolnego płyty pt. „Cudowny świat”
• 2005 - wydanie pierwszego numeru gazetki szkolnej „Szok”
• 2006 - wprowadzenie jednolitych strojów szkolnych
• 2006 – utworzenie pierwszej strony internetowej szkoły
• 2007/08 - realizacja projektu „Historia i tradycja”
• 2007 – przystąpienie do Programu English Teaching, realizacja projektu pt. „Poznajmy Wielką Brytanię, jej język i kultutrę”;
• 2010 - realizacja projektu „Z ekologią na ty”, utworzenie szkolnego ogrodu botanicznego
• 2010/16 - bezpłatna nauka pływania dla uczniów
• 2012/2013 – realizacja projektu „Ready, steady … English!” (Program ET)
• 2012/2014 -realizacja projektu wielostronnej współpracy Comenius „Green, sporty and healthy”
• 2013/15 - kiermasze bożonarodzeniowe
• 2014/2015 - realizacja projektu „English lovers” (Program ET)
• 2016/2017 - realizacja projektów „Let’s polish our English!” oraz „English via screen” (Program ET)
• 2016 / 2018 – realizacja projektu KA1 Erasmus+ pt. „Dobrą zmainę zaczynamy od siebie!”

 

Grono pedagogiczne w latach 1945 - 2016

W naszej szkole pracowało bardzo wielu nauczycieli. Udało nam się ustalić ich nazwiska dzięki zachowanym dokumentom. Mamy nadzieję, że nikogo nie pominęliśmy. Poniżej zamieszczamy listę pedagogów zatrudnionych w latach 1945 - 2016.

Andrzejewska Danuta, Balcerowska Władysława, Balcerowska Elżbieta, Barcikowska Jadwiga, p. Bednarek, Bednarek Magdalena, p. Bodeg, Bogus Stefan, Bogus Irena, Bogus Halina, Bogus Jolanta, Bogus (Górska) Maria, Chudecki Zdzisław, Cichoń Stanisław, Ciżowska Renata, Coghen Klara, Czekalik Agnieszka, Darul Jan, Dobiecki Zygmunt, Domagała Kamila, Duras Dariusz, Franiak (Bogus) Irena, Frontczak Wacława, Gacka Renata, Gasiecki Tadeusz, Gierczyńska Izabela, s. Golin Gwidona, Gołąbek Bogusława, Gołębiewski Wiesław, Gruszczyński Wojciech, Janiak Bronisława, Janiak Ewa, Janiak Roman, Jastrząbek Krzysztof, Kaczmarek (Matusiak) Anna, Kaczmarek (Tyc) Małgorzata, Kajzer Małgorzata, Kałuziak Danuta, Kamecka Henryka, Karbowski Jarosław, Kijańska Lucyna, Kokoszka (Piotrowska) Janina, Kołodziej Zofia, Kołodziejska Danuta, Koło-dziejska Krystyna, Kopańska Irena, Kopytnik Barbara, Kowalski Aleksander, Kostrzew-ska Barbara, Kozieł Marzena, Kozłowska Karolina, Kraśkiewicz - Kiełczyńska Agnieszka, Kraśkiewicz Bożenna, Kraśkiewicz Zbigniew, Krupińska (Czyżewska) Justyna, ks. Kubiak Przemysław, Kurczyńska Daniela, Lechowicz (Trębacz) Maria, Lechowicz Wanda, Ludwicka Krystyna, Łysio Ryszard, Magda Barbara, Magda Czesław, Majczak Ewa, Majdańska Katarzyna, Majdański Jacek, Majnert Małgorzata, Małolepsza Danuta, ks. Marona Witalis, Masiarek Aneta, Matusiak Henryk, Matusiak Zofia, Mazurek Magdalena, Michalak Lucyna, Mikołajczyk (Włochacz) Anna, Miszalska Irena, Mucha Marian, Musiałczyk Anna, Nawrocka Halina, Nawrocki Leszek, Olejnik Mirosława, Orzeszek Syl-wester, Pacholska Zofia, ks. Pałubicki Jan, Paszkiewicz Urszula, Pawlak Tomasz, Pawlak Agnieszka, Pawlik Ewelina, Pertkiewicz Joanna, Pertkiewicz (Ozimek) Zofia, Pertkiewicz Aneta, Petelicka Krystyna, Piasecka Maria, Piotrowska Beata, Pławska Alicja, ks. Płóciennik Karol, Prygiel (Piotrowska) Maria, Przepiórkowski Kazimierz, Pytlewski Ryszard, Raj Eugeniusz, Rąkowska Lucyna, Rok Jerzy, Rosół Stanisław, p. Sas, Sikorska Felicja, Skowrońska Teresa, ks. Skrzypkowski Antoni, Sobańda (Domagalska) Sylwia, Sodolski Zbigniew, s. Solarek Honorata, ks. Sosin Roman, Staszczyk Beata, Stefaniak Jolanta Małgorzata, Stempień Alicja, Sterna Marzena, Stępień Józefa, Stępnik Irena, ks. Stich Tadeusz, Sujka Lidia, Szarzała Grażyna, Szustak (Bednarek) Krystyna, Szwed Renata, Szydłowska Wanda, Szymczak Mariusz, Szymczak Jadwiga, Świniarska Józefa, Tęsiorowska Agnieszka, Tomaszewska Renata, Ubych Lidia, Wągrowska Halina, Widera Krystyna, Wiktorski Józef, Wojciechowska (Osmulska) Ewa, Wojtasiak Małgorzata, ks. Woźniak Tadeusz, Woźniakowska Mirosława, Wrocińska Lucyna, Wrociński Grzegorz, ks. Zamelek Grzegorz, Zawodnik (Kępińska) Monika, Zegar Anna, Złotowska - Bessaoud Ewa, ks. Żuraw Szymon.

 

Nadanie szkole imienia ks. kan. Baltazara Pstrokońskiego

22 września 2001 r. miało miejsce nadanie imienia naszej szkole. W uroczystościach wzięły udział władze oświatowe, władze gminy, uczniowie i rodzice. Gościem honorowym był ksiądz biskup Stanisław Napierała. W trakcie mszy świętej ksiądz proboszcz parafii Burzenin - Stanisław Pietruszewski przekazał na ręce dyrektora Jacka Majdańskiego ufundowany przez siebie sztandar.

Z jednej strony chorągwi znajduje się herb Poraj na niebieskim tle, w otoku wypisana jest nowa nazwa szkoły. Z drugiej zaś strony na biało - czerwonym tle widnieje godło państwowe i motto: „Ojczyzna, nauka, cnota”. Sztandar jest dziełem zakonnic ze Zgromadzenia Sióstr Niepokalanej Maryi Wspólna Praca. W trakcie uroczystości odsłonięto także tablicę pamiątkową poświęconą patronowi szkoły ks. kan. Baltazarowi Pstrokońskiemu.

 

Dyrektorzy Szkoły Podstawowej w Burzeninie od 1945 roku:

1945 r. – p. Zenon Szpakowski

 1946 - 1948 – p. Antoni Bednarek

1947 – 1957 – p. Marian Mucha

1957 – 1971 – p. Czesław Magda

1971 – 1983 – p. Wanda Lechowicz

1983 – 1991 – p. Zofia Pertkiewicz

1991 – 1995 – p. Leszek Nawrocki

1995 - 2000 – p. Zofia Matusiak

2000 – 2008 – p. Jacek Majdański

2008 – 2024 – p. Ewa Majczak

2024 - obecnie - p. Renata Szwed (p.o. Dyrektora)

Wicedyrektorzy:

1973 - 1983 – p. Władysława Balcerowska

1983 – 1987 – p. Sylwester Orzeszek

1987 - 2006 – p. Irena Kopańska

2006 – 2022 – p. Danuta Kołodziejska

2020 – obecnie – p. Renata Tomaszewska (kierownik ds. dydaktyczno - wychowawczych)

2022 – 2024 – p. Renata Szwed

2025 - obecnie – p. Tomasz Pawlak

Szkolna gazetka „SZOK”

 

Pierwsza gazetka szkolna wydana została w 1997 r. Był to „Świetliczek” redagowany przez p. A. Mikołajczyk.

W 2001 r. ukazał się pierwszy numer pisemka noszący tytuł „Szok”. Redakcją opiekowała się wtedy pani L. Rąkowska.

Od 2005 r. gazetką zajmowały się p. L. Ubych i A. Mikołajczyk. Udało się w tym czasie wydać 79 numerów, w tym 3 specjalne. Dzięki udziałowi w projekcie edukacyjnym Junior Media kilka egzemplarzy pisma wydrukowane zostało w profesjonalnej drukarni. Redakcja ma na swoim koncie wiele sukcesów. Na Festiwalu Gazetek Szkolnych zajmowała w przeciągu kilku lat I, II i III miejsce. „Szoka” chętnie czytała nie tylko społeczność szkolna, ale także rodzice i dziadkowie uczniów.